土耳其语学习_语法及知识点.doc

动词的静词形式动词的静词形式是指动词兼有静词的某些语法特征的形式。它跟动词一样支配其它词，并且具有语态、时态、肯定与否定等形态变化，但不具有“式”的形态变化。动词的静词形式由动词词根或词干缀接动词的静词词尾构成。据此，动词的静词形式可分为三种： 名动词：gelmek, gitmek, okuma, yazma, geli, gidi 等。 形动词：gelen adam, tandk insan, pimi yemek 等。 副动词：glerek bakmak, kp gitmek, giderken alamak 等。动词的静词形式具有两种语法功能：1、在句子中起名词、形容词、副词等名词（静词）性词语的作用。名词：almak insanlar baarya gtrr. Okuma, insann ruhunu zenginletirir.形容词：Kzarm patates ister misiniz? Gittiimiz lkede pek ok tandk dostumuz var.副词：evreye bakarak yryordum. Kk ocuk annesinden ayrlrken ok alad.2. 在主从复合句中起连接主句与从句的作用，从而使土耳其语的表达方式具有很强的灵活性和方便性。因为在土耳其语中，通常不是用连接词而是多用动词的静词形式（形动词、副动词）将从句连接于主句。但在其它语言中一般用连接词连接主句和从句。例如：-Adam kar masada oturuyor. Ben o adam tanyorumBen kar masada oturan adam tanyorum.Nurten Hanm gazetesini okudu ve uyudu.Gazetesini okuyup uyudu.Aysel Hanm antasn ald ve evden kt.Aysel Hanm antasn alarak evden kt.X. NİTE / 第十单元10.1. ADLATIRMA / 名动词 -mA, -mAk, -(y)I兼有动词和名词的一些语法特征的动词形式叫做名动词。它表示行为动作的名称，在句子中起名词作用。名动词在动词词根或词干后缀接名动词词尾 mak, -ma, -i 构成。根据词尾名动词分为三种：-mak (-mek):gelmek, gitmek, vermek, almak, sevmek 等。-ma (-me):dinleme, anlama, okuma, yazma, vurma, bilme 等。- (-i, -u, -):gl, bak, diki, al, veri, yaay 等。名动词具有名词和名词性词语的所有特征，在句子中做主语和补足语，具有名词的格，动词的语态，否定式等形态变化。名动词没有时态，式等形态变化，在这一点上，它与动词不同。-mak (-mek)名动词词尾 mak (-mek ) 缀接在动词词根或词干之后，表示行为动作的名称：yaz-mak, yaz-dr-mak, yaz-l-mak, yaz-dr-l-mak, bil-mek, bil-dir-mek, bil-in-mek, bil-dir-il-mek, bil-me-mek 等。例如：Bu akam mektup yazmak istiyorum.Yabanc renciler iin en zor ey kompozisyon yazmaktr.Doru karar verebilmek iin, doru bilgiler edinmek gerekli.Sizinle evlenmek ve sizi mr boyu mutlu etmek istiyorum.İyi bir retmen olabilmek iin ok sabrl olmak gerekir.Hibir ey imek istemiyorum.mak(-mek ) gerek/ lazm -ma(-me) (+iyelik) gerek/ lazm-ma (-me)/ -ma(-me) (+iyelik)在动词词根或词干后缀接 ma (-me)构成：yaz-ma, yaz-dr-ma, yaz-l-ma, yaz-dr-l-ma, yaz-ma-ma; bil-me, bil-dir-me, bil-in-me, bil-me-me 等。lkemizdeki insanlarn okuma-yazma oran son yllarda ok artt.Mdr Bey, toplantda ok gzel bir konuma yapt.Artk uyanma ve yemek yeme vakti geldi.Okumas yazmas olmayan insanlar i bulamyorlar.Bu geziye katlmanz ok yararl olacak.Bebein st ime saati geldi.Derslere devam etmemeniz snfta kalmanza neden olabilir.- (-i, -u, -)在动词词根或词干后缀接 ( -i, -u, - )构成：yaz-, yaz-l-, gr-, gir-i, dik-i, sat-, a-l-, yaa-y- 等。例如：Sabahlar gnein douunu, akamlar ise gnein batn seyretmek ok houma gider.Mdr sizin grlerinize ok nem veriyor.Elbisenizin dikii ok gzel.Yeni yaplan okulun al yapld.Benim yaay biimim kimseyi ilgilendirmez.Araba satlarnda byk bir art var.Mankenlerin yryleri ok zariftir.Gidi-dn uak biletlerinde indirim var m?10.2. ADLATIRMA (+İYELİK)+DURUM / 名动词（+领属词缀）+格词缀 -mA / -mAk / -(y)I (+iyelik) + durum1. -mA / -mAk /-(y)I (+iyelik) +宾格-(n)I iste-/sev-/bil-. Bu konudaki almalarnz bana gsteriniz.Sadece oturup kitap okumay/mak istiyorum.Bizimle Napoliye gelmeyi dnr msnz?Senin gelmeni bekleriz.Kzmn yarm yarm konumasn seviyorum.Onun gl herkesin dikkatini ekti.2. -mA / -mAk (+iyelik) +向格-(y)A bala-/karar ver-/git-.Ankaraya gelmenize ok sevindim.Mart aynda kular Ankaraya dnmeye balar.Yarn erkek arkadamla yzmeye gideceiz.Anneannem onu sk sk aramamama kzmtr, bu sefer bana be kuru bile vermedi.3. -mA / -mAk (+iyelik) +位格-DA fayda var/kararl.Bu konu zerine bir sre daha dnmekte yarar var.rencilerimin konsantrasyonunu artrmak iin tenefse kmakta fayda var.Affedersiniz, darya kmanzda srar etmek zorundaym.4. -mA / -mAk (+iyelik) +从格-DAn nefret et-/bk-/holan-.Herkes snava girmekten korkar.ok dnmekten hi holanmyorum.Komuumun srekli grlt yapmasndan bktm.ark sylememden rahatsz olan eim kendine kulaklk alm.-mAyI.mAyA tercih et-Partide onunla karlamay partiye hi gitmemeye tercih ederim.Yalan sylemeni zlmeye tercih ederiz.Barmasn susmasna tercih ederim.10.3. DOLAYLI ANLATIM (emir kipi) / 间接表述 “.” / -mAdiyeBen geleyim benim gelmemSen gel senin gelmenO gesin onun gelmesiBiz gelelim bizim gelmemizSiz gelin sizin gelmenizOnlar gelsinler onlarn gelmeleriyap- al- bekle- unut-XI. NİTE / 第十一单元副动词是动词兼有副词功能的形式。副动词没有人称、式等形态变化，跟副词一样在句子中做补足语。由于这些特点，使它区别于形动词。副动词具有语态、肯定与否定等形态变化，在句子中一般起连接作用。副动词是一个常用的动词形式。根据意义，副动词分为五种： 连接副动词 状态副动词 时间副动词 原因（目的）副动词 比较（对比）副动词11.1. ULALAR / 副动词 -(y)Ip / -mAdAn连接副动词(balama ulalar)连接在同一个时间内以先后秩序发生的两个行为动作。（连接副动词连接动词与动词。两个动词表示的行为动作是在同一个时间内以先后秩序发生的。）连接副动词的意义与连接词 ve 完全相同。因此，经常可以替换使用。-p (-ip, -up, -p )Mehmet antasn ald ve gitti. Mehmet antasn alp gitti.Eim arabaya bindi ve gitti. Eim arabaya binip gitti.ocuk st iti ve uyudu. ocuk st iip uyudu.Btn yl boyu derslerine alp snav baaryla verdi.Babam ok okuyup az konumay severdi.Polisler hrsz yakalayp karakola gtrdler.Kzm kahvaltsn yapp evden kt.-(y)Ip dur-的特殊之处在于dur-已经失去词汇意义，表示一种语法意义，即前一动词所表示事件的持续。Zayflad, sararp soldu, alayp duruyor.İini ekip durma.连接副动词的否定形式在动词否定式 ma (-me )的基础上构成-mAyIp：gelipgelmeyip bilipbilmeyipgidipgitmeyip grpgrmeyipveripvermeyip okuyupokumaypDerse gelmeyip uyudun.Arkadaki arabay grmeyip arpm.Drt Not1. a i bitti2. a i +3. tek kii4. a ve b i ok hzl状态副动词 (durum ulalar)表示行为动作进行的方式或状态。在句子中，状态副动词跟其它副动词一样，也起连接作用。状态副动词的种类很多，主要有：-madan (-meden )Bu adamla konumadan sakn karar vermeyiniz.Sizinle grmeden geri dnmek istemiyorum.Gzleri yalyd. Bana bakmadan konumaya alyordu.Paray almadan bu ii yapmamz mmkn deil.Hibir kad okumadan imzalamaynz.Kahvalt yapmadan asla evden kmam.Hava kararmadan yola kalm.Yamur yayor, emsiye almadan evden kma.Bu sabah gne domadan uyandm.Okula gitmeden tm devlerimi yaptm.Mdr Beyle grmeden bu konuda birey syleyemem.-madan 一般与 nce 一词连用，表示意义“在.之前”。Yatmadan nce bir du alsan iyi olur.İyi bir i bulmadan, gzel bir ev almadan nce evlenmek istemiyorum.Tatile kmadan nce btn ilerimi bitirmek istiyorum.İinden ayrlmadan nce iyi dnmelisin.Doktora snavna girmeden nce bir yabanc dili ok iyi renmeliyim.11.2. ULALAR / 副动词 -(y)ArAk-(y)arak (-erek )副动词 -(y)ArAk结构表示方式、伴随状态等。例如：ocuk alayarak vitrindeki btn oyuncaklar istiyordu.ebnem her zaman mzik dinleyerek ders alr.Hzl yaayarak erken lmek istemem.İnsanlar salklarna dikkat ederek mrlerini uzatabilirler.Eimle eski gnler hakknda konuarak uzun sre yrdk.一些词化形式包括giderek, isteyerek, istemeyerek, olarak, bilerek等。例如: Halk yoksul ve yoksulluu giderek artyor.人民非常贫穷，并且越来越贫穷。Bilerek bir ey yapmadm, istemeyerek oldu. 我不是有意的，碰巧了。amz “bilgi a”olarak biliniyor. 众所周知，我们所出的时代是“信息时代”。Olarak动词ol-的副动词形式olarak是一种固定的形式（即词化形式），具有以下功能：1、 使形容词副词化，进而充当状语。例如：Raporu yazl olarak sunmulard.他们那时已经以书面的形式提交了报告。Belgeleri dosyal olarak saklamakta saysz fayda vardr.把文件归档收藏好处非常多。2、 表示身份、类属的意义。例如：Bunu sana avukat olarak deil, arkada olarak sylyorum. 我不是以律师而是以朋友的身份跟你说这些。imdilik bu sand masa olarak kullanyorum.我们现在把这个箱子当桌子用。Meyve olarak ne var? 水果有哪些？Baz cnlelerde -(y)ArAk kullanamaz. Mesela11.3. ULALAR / 副动词 -(y)A. -(y)A-a . -a (-e . -e ) , (-e . -a )副动词-(y)A的重叠形式用于表达主句动词的伴随方式，可用这种结构的动词主要有两种，一种是表示可持续的动作，一种是表示心理状态。前者相当于汉语的“.着”结构，后者相当于“.地”。Kk kardeim alaya alaya eve geldi.Sirkte palyaonun yaptklarna gle gle bir hl olduk.Musluk bozulmu, sular aka aka evin her tarafn kaplam.Sarho adam de kalka yrmeye alyordu.Dnden sonra gle oynaya evlerimize gittik.Gle alaya bir mr geti. 另外，kala kala.kal-（只剩下.）（眼睁睁地，众目睽睽之下）是固定搭配。Delikanlnn birinin eli pek akm, babas ne braktysa satp yemi, kala kala bir paltosu kalm. 有个年轻人大手大脚，爸爸留下的家当全都变卖用光，只剩下了他的一件大衣。-maya . -maya (-meye . -meye )Konumaya konumaya inceyi unuttum.Bu yemekleri hi sevmem ama arkadamn hatrna istemeye istemeye yedim.Araba kullanmaya kullanmaya hi trafie kamaz oldum. Karlatralm -(y)Ip / -mAdAn -mAyIp / -mAdAn -(y)Ip /-(y)ArAk-(y)ArAk/ -(y)A. -(y)AXII. NİTE / 第十二单元12.1. ULALAR / -mA (+iyelik) iin / -mAk iin-mA (+iyelik)和-mAk加后置词 iin表示目的。例如：1. -mAk iin kii aynTatile kmak iin Gamze hanmdan izin istedim.Snav gemek iin sorular almak lazm.in yemei piirmek iin biber lazm.Yeni emlak yasasnn ortaya kmas arka planda ev almak iin boandlar.2. -mAmAk iin Yakalanmamak iin planl olmak gerek.Alamamak iin kendimi zor tuttum.Yzn birdaha grmemek iin Trkiyeye gitmi.3. -mA (+iyelik) iin kii farklniversiteye kayt yaptrabilmeniz iin TMER diplomas gerekir.Formu doldurmam iin bana yardm eder misin?Bu retim plan rencilerimizin daha Trke konumalar ve dinlemeleri iin hazrladk.ocuklarn gvenle oynamalar iin bahemize bir oyun bahesi yaptrdk.4. -mAmA (+iyelik) iinOda arkadalarnn anlamamas iin lehe, Trkiyede ise ince konuabilirsiniz. Arabay park ederken 5 defa arptm.12.2. ULALAR / -mAk zere1、与-mAk iin用法一致，表示目的sebep，只是更加正式