自编三字经打印版字帖.xls

第 1 页 共 52 页 三三字字经经三字经 瘦瘦金金体体隶书 r n zh ch x ng b n sh nx ng xi ng j nx xi ng yu nr n zh ch 人人之之初初性性本本善善性性相相近近习习相相远远人之初 g u b ji ox ng n i qi nji o zh d ogu y zhu ng u b ji o 苟苟不不教教性性乃乃迁迁教教之之道道贵贵以以专专苟不教 x m ng m z l n ch z b xu du n j zh x m ng m 昔昔孟孟母母择择邻邻处处子子不不学学断断机机杼杼昔孟母 d u y n sh ny u y f ngji o w z m ng j y ngd u y n sh n 窦窦燕燕山山有有义义方方教教五五子子名名俱俱扬扬窦燕山 y ng b ji of zh gu ji o b y nsh zh du y ng b ji o 养养不不教教父父之之过过教教不不严严师师之之惰惰养不教 z b xu f i su y y u b xu l o h w iz b xu 子子不不学学非非所所宜宜幼幼不不学学老老何何为为子不学 y b zhu b ch ng q r n b xu b zh y y b zhu 玉玉不不琢琢不不成成器器人人不不学学不不知知义义玉不琢 w i r n z f ng sh o sh q n sh y ux l y w i r n z 为为人人子子方方少少时时亲亲师师友友习习礼礼仪仪为人子 第 2 页 共 52 页 xi ng ji l ngn ng w n x xi o y q nsu d ng zh xi ng ji l ng 香香九九龄龄能能温温席席孝孝于于亲亲所所当当执执香九龄 r ng s su n ng r ng l d y zh ngy xi n zh r ng s su 融融四四岁岁能能让让梨梨弟弟于于长长宜宜先先知知融四岁 sh u xi o t c ji n w nzh m u sh sh m u w nsh u xi o t 首首孝孝悌悌次次见见闻闻知知某某数数识识某某文文首孝悌 y r sh sh r b ib i r qi nqi n r w n y r sh 一一而而十十十十而而百百百百而而千千千千而而万万一而十 s n c i zh ti n d r ns n gu ng zh r yu x ng s n c i zh 三三才才者者天天地地人人三三光光者者日日月月星星三才者 s n g ng zh j n ch n y f z q nf f sh ns n g ng zh 三三纲纲者者君君臣臣义义父父子子亲亲夫夫妇妇顺顺三纲者 yu ch n xi yu qi d ngc s sh y n b qi ngyu ch n xi 曰曰春春夏夏曰曰秋秋冬冬此此四四时时运运不不穷穷曰春夏 yu n n b iyu x d ngc s f ngy ng h zh ngyu n n b i 曰曰南南北北曰曰西西东东此此四四方方应应乎乎中中曰南北 yu shu hu m j n t c w h ng b n h sh yu shu hu 曰曰水水火火木木金金土土此此五五行行本本乎乎数数曰水火 sh g n zh ji zh gu sh r zh z zh h i sh g n zh 十十干干者者甲甲至至癸癸十十二二支支子子至至亥亥十干者 第 3 页 共 52 页 yu hu ng d or su ch nyu ch d od ng zh ng qu nyu hu ng d o 曰曰黄黄道道日日所所躔躔曰曰赤赤道道当当中中权权曰黄道 ch d o xi w n nu n j w zh ng hu z i d ng b ich d o xi 赤赤道道下下温温暖暖极极我我中中华华在在东东北北赤道下 h n y j nshu ng l g iy u g o yu nzu d h ih n y j n 寒寒燠燠均均霜霜露露改改右右高高原原左左大大海海寒燠均 yu ji ng h yu hu i j c s d shu zh j yu ji ng h 曰曰江江河河曰曰淮淮济济此此四四渎渎水水之之纪纪曰江河 yu d i hu h o h ng h ngc w yu sh n zh m ngyu d i hu 曰曰岱岱华华蒿蒿恒恒衡衡此此五五岳岳山山之之名名曰岱华 g ji zh uj n g i zh ch ng x ng sh ngs n sh w g ji zh u 古古九九州州今今改改制制称称行行省省三三十十五五古九州 yu sh n ngyu g ng sh ngc s m ngu zh li ngyu sh n ng 曰曰士士农农曰曰工工商商此此四四民民国国之之良良曰士农 yu r n y l zh x n c w ch ngb r ng w n yu r n y 曰曰仁仁义义礼礼智智信信此此五五常常不不容容紊紊曰仁义 d su sh ngy u c o m c zh w bi n shu l d su sh ng 地地所所生生有有草草木木此此植植物物遍遍水水陆陆地所生 y u ch ng y y u ni o sh uc d ng w n ng f i z uy u ch ng y 有有虫虫鱼鱼有有鸟鸟兽兽此此动动物物能能飞飞走走有虫鱼 第 4 页 共 52 页 d o li ng sh m i sh j c li g r n su sh d o li ng sh 稻稻梁梁菽菽麦麦黍黍稷稷此此六六谷谷人人所所食食稻梁菽 m ni y ngj qu n sh c li ch r n su s m ni y ng 马马牛牛羊羊鸡鸡犬犬豕豕此此六六畜畜人人所所饲饲马牛羊 yu x n yu i j i w y q q ng j yu x n 曰曰喜喜怒怒曰曰哀哀惧惧爱爱恶恶欲欲七七情情俱俱曰喜怒 q ng ch hu ngj h i b ic w s m su sh q ng ch hu ng 青青赤赤黄黄及及黑黑白白此此五五色色目目所所识识青赤黄 su n k g nj x n xi nc w w ik u su h nsu n k g n 酸酸苦苦甘甘及及辛辛咸咸此此五五味味口口所所含含酸苦甘 sh n ji o xi ngj x ng xi c w xi b su xi sh n ji o xi ng 膻膻焦焦香香及及腥腥朽朽此此五五臭臭鼻鼻所所嗅嗅膻焦香 p o t g m sh j ny s zh n i b y np o t g 匏匏土土革革木木石石金金与与丝丝竹竹乃乃八八音音匏土革 yu p ng sh ngyu q r c s sh ngy ti o xi yu p ng sh ng 曰曰平平上上曰曰去去入入此此四四声声宜宜调调协协曰平上 g o z ng z f r sh nsh n r z z r s ng o z ng z 高高曾曾祖祖父父而而身身身身而而子子子子而而孙孙高曾祖 z z s nzh xu n z ngn i ji z r n zh l nz z s n 自自子子孙孙至至玄玄曾曾乃乃九九族族人人之之伦伦自子孙 第 5 页 共 52 页 f z nf f c ngxi ng z y ud z g ngf z n 父父子子恩恩夫夫妇妇从从兄兄则则友友弟弟则则恭恭父子恩 zh ng y u x y u y p ngj n z j ngch n z zh ngzh ng y u x 长长幼幼序序友友与与朋朋君君则则敬敬臣臣则则忠忠长幼序 c sh y r n su t ngng sh x w w i b ic sh y 此此十十义义人人所所同同当当师师叙叙勿勿违违背背此十义 zh n q shu id xi o g ngzh s m w f zh ngzh n q shu i 斩斩齐齐衰衰大大小小功功至至缌缌麻麻五五服服终终斩齐衰 l yu sh y sh sh g li y j n b j l yu sh 礼礼乐乐射射御御书书数数古古六六艺艺今今不不具具礼乐射 w i sh xu r n g ng z nj sh z ji ng shu w nw i sh xu 惟惟书书学学人人共共遵遵既既识识字字讲讲说说文文惟书学 y u g w nd xi o zhu nl c o j b k lu ny u g w n 有有古古文文大大小小篆篆隶隶草草继继不不可可乱乱有古文 ru gu ng xu j q f nd n l shu n ng zh yu nru gu ng xu 若若广广学学惧惧其其繁繁但但略略说说能能知知原原若广学 f n x n m ngx ji ng ji xi ng x n g m ng j d uf n x n m ng 凡凡训训蒙蒙须须讲讲究究详详训训诂诂明明句句读读凡训蒙 w i xu zh b y u ch xi o xu zh ngzh s sh w i xu zh 为为学学者者必必有有初初小小学学终终至至四四书书为学者 第 6 页 共 52 页 l n y zh r sh pi nq n d z j sh n y nl n y zh 论论语语者者二二十十篇篇群群弟弟子子记记善善言言论语者 m ng z zh q pi n zh ji ng d o d shu r n y m ng z zh 孟孟子子者者七七篇篇止止讲讲道道德德说说仁仁义义孟子者 zu zh ng y ngn i k ng j zh ng b pi ny ng b y zu zh ng y ng 作作中中庸庸乃乃孔孔伋伋中中不不偏偏庸庸不不易易作中庸 zu d xu n i z ng z z xi q zh p ng zh zu d xu 作作大大学学乃乃曾曾子子自自修修齐齐至至平平治治作大学 zh ng sh sh xi o j ng t ngr li j ngsh k d zh ng sh sh 中中书书熟熟孝孝经经通通如如六六经经始始可可读读中书熟 sh sh y l ch n qi h o li j ngd ng ji ng qi sh sh y 诗诗书书易易礼礼春春秋秋号号六六经经当当讲讲求求诗书易 y u li n sh ny u gu c ngy u zh u y s n y xi ngy u li n sh n 有有连连山山有有归归藏藏有有周周易易三三易易详详有连山 y u di n m y u x n g oy u sh m ngsh zh oy u di n m 有有典典谟谟有有训训诰诰有有誓誓命命书书之之奥奥有典谟 w zh u g ngzu zh u l zh li gu nc n zh t w zh u g ng 我我周周公公作作周周礼礼著著六六官官存存治治体体我周公 d xi o d izh l j sh sh ng y nl yu b id xi o d i 大大小小戴戴注注礼礼记记述述圣圣言言礼礼乐乐备备大小戴 第 7 页 共 52 页 y u gu f ngy u y s ngh o s sh d ng f ng y ngy u gu f ng 有有国国风风有有雅雅颂颂号号四四诗诗当当讽讽咏咏有国风 sh j w ngch n qi zu y b o bi nbi sh n sh j w ng 诗诗既既亡亡春春秋秋作作寓寓褒褒贬贬别别善善恶恶诗既亡 s n zhu n zh y u g ng y ngy u zu sh y u g li ngs n zhu n zh 三三传传者者有有公公羊羊有有左左氏氏有有谷谷梁梁三传者 r y zh sh n bi n y nqi j ng x nc m xi n r y zh 尔尔雅雅者者善善辨辨言言求求经经训训此此莫莫先先尔雅者 g sh ng zh xi n xi n zhu nzh sh b ish s n j ngg sh ng zh 古古圣圣著著先先贤贤传传注注疏疏备备十十三三经经古圣著 zu zhu n w iy u gu y h q n j ngsh sh w zu zhu n w i 左左传传外外有有国国语语合合群群经经数数十十五五左传外 j ng j m ngf ng d z cu q y oj q sh j ng j m ng 经经既既明明方方读读子子撮撮其其要要记记其其事事经既明 w z zh y u x n y ngw n zh ng z j l o zhu ngw z zh 五五子子者者有有荀荀扬扬文文中中子子及及老老庄庄五子者 j ng z t ngd zh sh k o sh x zh zh ng sh j ng z t ng 经经子子通通读读诸诸史史考考世世系系知知终终始始经子通 z x n ngzh hu ng d h o s n hu ngz i sh ng sh z x n ng 自自羲羲农农至至黄黄帝帝号号三三皇皇在在上上世世自羲农 第 8 页 共 52 页 t ng y u y h o r d xi ng y x nch ng sh ng sh t ng y u y 唐唐有有虞虞号号二二帝帝相相揖揖逊逊称称盛盛世世唐有虞 xi y u y sh ng y u t ngzh u w n w ch ng s n w ngxi y u y 夏夏有有禹禹商商有有汤汤周周文文武武称称三三王王夏有禹 xi chu n z ji ti n xi s b i z iqi n xi sh xi chu n z 夏夏传传子子家家天天下下四四百百载载迁迁夏夏社社夏传子 t ng f xi gu h o sh ngli b i z izh zh u w ngt ng f xi 汤汤伐伐夏夏国国号号商商六六百百载载至至纣纣亡亡汤伐夏 zh u w w ngsh zh zh ub b i z izu ch ng ji zh u w w ng 周周武武王王始始诛诛纣纣八八百百载载最最长长久久周武王 zh u g ng h sh j ni nl xu n y usu d ng qi nzh u g ng h 周周共共和和始始纪纪年年历历宣宣幽幽遂遂东东迁迁周共和 zh u d o shu iw ng g ng zhu ch ng g n g sh ng y u shu zh u d o shu i 周周道道衰衰王王纲纲坠坠逞逞干干戈戈尚尚游游说说周道衰 sh ch n qi zh ng zh n gu w b qi ngq xi ng ch sh ch n qi 始始春春秋秋终终战战国国五五霸霸强强七七雄雄出出始春秋 y ng q n sh sh ji n b ngchu n r sh ch h n zh ngy ng q n sh 嬴嬴秦秦氏氏始始兼兼并并传传二二世世楚楚汉汉争争嬴秦氏 g o z x ngh n y ji nzh xi o p ngw ng m ng cu ng o z x ng 高高祖祖兴兴汉汉业业建建至至孝孝平平王王莽莽篡篡高祖兴 第 9 页 共 52 页 gu ng w x ngw i d ng h ns b i ni nzh ng y xi ngu ng w x ng 光光武武兴兴为为东东汉汉四四百百年年终终于于献献光武兴 w i sh w zh ng h n d ngh o s n gu q li ng j nw i sh w 魏魏蜀蜀吴吴争争汉汉鼎鼎号号三三国国迄迄两两晋晋魏蜀吴 s ng q j li ng ch n ch ngw i n n ch od j n l ngs ng q j 宋宋齐齐继继梁梁陈陈承承为为南南朝朝都都金金陵陵宋齐继 b i yu n w if n d ng x y w n zh ux ng g o q b i yu n w i 北北元元魏魏分分东东西西宇宇文文周周兴兴高高齐齐北元魏 d i zh su y t y b z i chu nsh t ng x d i zh su 迨迨至至隋隋一一土土宇宇不不再再传传失失统统绪绪迨至隋 t ng g o z q y sh ch su lu nchu ng gu j t ng g o z 唐唐高高祖祖起起义义师师除除隋隋乱乱创创国国基基唐高祖 r sh chu ns n b i z ili ng mi zh gu n i g i r sh chu n 二二十十传传三三百百载载梁梁灭灭之之国国乃乃改改二十传 li ng t ng j nj h n zh uch ng w d iji y u y uli ng t ng j n 梁梁唐唐晋晋及及汉汉周周称称五五代代皆皆有有由由梁唐晋 zh o s ng x ngsh u zh u sh nsh b chu nn n b i h nzh o s ng x ng 赵赵宋宋兴兴受受周周禅禅十十八八传传南南北北混混赵宋兴 li o y j nji ch ng d yu n mi j nju s ng sh li o y j n 辽辽与与金金皆皆称称帝帝元元灭灭金金绝绝宋宋世世辽与金 第 10 页 共 52 页 y t gu ngch o qi n d iji sh ni ngu zu f iy t gu ng 舆舆图图广广超超前前代代九九十十年年国国祚祚废废舆图广 d i ch ng z qi n y n j ngsh li sh zh ch ng zh nd i ch ng z 迨迨成成祖祖迁迁燕燕京京十十六六世世至至崇崇祯祯迨成祖 qu n y n s k u r l nl chu ng ch sh n q f nqu n y n s 权权阉阉肆肆寇寇如如林林李李闯闯出出神神器器焚焚权阉肆 q ng sh z y ng j ng m ngj ng s f ngk d d ngq ng sh z 清清世世祖祖膺膺景景命命靖靖四四方方克克大大定定清世祖 y u k ng y ngl qi n ji m n n f zh j ku y u k ng y ng 由由康康雍雍历历乾乾嘉嘉民民安安富富治治绩绩夸夸由康雍 d o xi n ji nbi n lu n q sh y ng f r o d b d o xi n ji n 道道咸咸间间变变乱乱起起始始英英法法扰扰都都鄙鄙道咸间 t ng gu ng h uxu n t ng ru chu n ji d m n q ng m t ng gu ng h u 同同光光后后宣宣统统弱弱传传九九帝帝满满清清殁殁同光后 g m ng x ngf i d zh l xi n f ji n m n gu g m ng x ng 革革命命兴兴废废帝帝制制立立宪宪法法建建民民国国革命兴 g j n sh qu n z i z z i zh lu nzh x ng shu ig j n sh 古古今今史史全全在在兹兹载载治治乱乱知知兴兴衰衰古今史 sh su f nd y u c sh j y h n sh rsh su f n 史史虽虽繁繁读读有有次次史史记记一一汉汉书书二二史虽繁 第 11 页 共 52 页 h u h n s ngu zh s ji n zh ng j ngc n t ng ji nh u h n s n 后后汉汉三三国国志志四四兼兼证证经经参参通通鉴鉴后汉三 d sh zh k o sh l t ng g j nru q n m d sh zh 读读史史者者考考实实录录通通古古今今若若亲亲目目读史者 k u r s ngx n r w izh o y s x y s k u r s ng 口口而而诵诵心心而而惟惟朝朝于于斯斯夕夕于于斯斯口而诵 x zh ng n sh xi ng tu g sh ng xi nsh ng q n xu x zh ng n 昔昔仲仲尼尼师师项项橐橐古古圣圣贤贤尚尚勤勤学学昔仲尼 zh o zh ng l ngd l l nb j sh xu qi q nzh o zh ng l ng 赵赵中中令令读读鲁鲁论论彼彼既既仕仕学学且且勤勤赵中令 p p bi nxu zh ji nb w sh qi zh mi np p bi n 披披蒲蒲编编削削竹竹简简彼彼无无书书且且知知勉勉披蒲编 t u xu n li ngzhu c g b b ji oz q n k t u xu n li ng 头头悬悬梁梁锥锥刺刺股股彼彼不不教教自自勤勤苦苦头悬梁 r n ng y ngr y ng xu ji su p nxu b chu r n ng y ng 如如囊囊萤萤如如映映雪雪家家虽虽贫贫学学不不辍辍如囊萤 r f x nr gu ji osh n su l oy u k zhu r f x n 如如负负薪薪如如挂挂角角身身虽虽劳劳犹犹苦苦卓卓如负薪 s l o qu n r sh q sh f f nd sh j s l o qu n 苏苏老老泉泉二二十十七七始始发发愤愤读读书书籍籍苏老泉 第 12 页 共 52 页 b j l oy u hu ch r xi o sh ngy z o s b j l o 彼彼既既老老犹犹悔悔迟迟尔尔小小生生宜宜早早思思彼既老 ru li ng h ob sh rdu d t ngku du sh ru li ng h o 若若梁梁灏灏八八十十二二对对大大廷廷魁魁多多士士若梁灏 b j ch ngzh ng ch ng y r xi o sh ngy l zh b j ch ng 彼彼既既成成众众称称异异尔尔小小生生宜宜立立志志彼既成 y ng b su n ng y ng sh m q su n ng f q y ng b su 莹莹八八岁岁能能咏咏诗诗泌泌七七岁岁能能赋赋棋棋莹八岁 b y ng w r n ch ng q r y u xu d ng xi o zh b y ng w 彼彼颖颖悟悟人人称称奇奇尔尔幼幼学学当当效效之之彼颖悟 c i w n j n ng bi n q nxi d o y nn ng y ng y nc i w n j 蔡蔡文文姬姬能能辩辩琴琴谢谢道道韫韫能能咏咏吟吟蔡文姬 b n z qi c ng m n r n n z d ng z j ngb n z 彼彼女女子子且且聪聪敏敏尔尔男男子子当当自自警警彼女子 t ng li y nf ng q su j sh n t ngzu zh ng z t ng li y n 唐唐刘刘晏晏方方七七岁岁举举神神童童作作正正字字唐刘晏 b su y ush n y sh y u w i zh y ru sh b su y u 彼彼虽虽幼幼身身已已仕仕有有为为者者亦亦若若是是彼虽幼 qu n sh u y j s ch ng u b xu h w i r nqu n sh u y 犬犬守守夜夜鸡鸡司司晨晨苟苟不不学学曷曷为为人人犬守夜 第 13 页 共 52 页 c n t s f ng ni ng m r n b xu b r w c n t s 蚕蚕吐吐丝丝蜂蜂酿酿蜜蜜人人不不学学不不如如物物蚕吐丝 y u x y zhu ng zh sh nsh ng ku ng gu xi l m ny u x y 幼幼习习业业壮壮致致身身上上匡匡国国下下利利民民幼习业 y ng m ng sh ngxi n f m gu ng y qi ny y h uy ng m ng sh ng 扬扬名名声声显显父父母母光光于于前前裕裕于于后后扬名声 r n y z j n m n y ngw ji o z w i y j ngr n y z 人人遗遗子子金金满满赢赢我我教教子子唯唯一一经经人遗子 q n y u g ngx w y ji zh z iy mi n l q n y u g ng 勤勤有有功功戏戏无无益益戒戒之之哉哉宜宜勉勉力力勤有功 第 14 页 共 52 页 x ng b n sh nx ng xi ng j nx xi ng yu n 性本善性相近习相远 x ng n i qi nji o zh d ogu y zhu n 性乃迁教之道贵以专 z l n ch z b xu du n j zh 择邻处子不学断机杼 y u y f ngji o w z m ng j y ng 有义方教五子名俱扬 f zh gu ji o b y nsh zh du 父之过教不严师之惰 f i su y y u b xu l o h w i 非所宜幼不学老何为 b ch ng q r n b xu b zh y 不成器人不学不知义 f ng sh o sh q n sh y ux l y 方少时亲师友习礼仪 三字经 隶书 第 15 页 共 52 页 n ng w n x xi o y q nsu d ng zh 能温席孝于亲所当执 n ng r ng l d y zh ngy xi n zh 能让梨弟于长宜先知 c ji n w nzh m u sh sh m u w n 次见闻知某数识某文 sh r b ib i r qi nqi n r w n 十而百百而千千而万 ti n d r ns n gu ng zh r yu x ng 天地人三光者日月星 j n ch n y f z q nf f sh n 君臣义父子亲夫妇顺 yu qi d ngc s sh y n b qi ng 曰秋冬此四时运不穷 yu x d ngc s f ngy ng h zh ng 曰西东此四方应乎中 m j n t c w h ng b n h sh 木金土此五行本乎数 ji zh gu sh r zh z zh h i 甲至癸十二支子至亥 第 16 页 共 52 页 r su ch nyu ch d od ng zh ng qu n 日所躔曰赤道当中权 w n nu n j w zh ng hu z i d ng b i 温暖极我中华在东北 shu ng l g iy u g o yu nzu d h i 霜露改右高原左大海 yu hu i j c s d shu zh j 曰淮济此四渎水之纪 h o h ng h ngc w yu sh n zh m ng 蒿恒衡此五岳山之名 j n g i zh ch ng x ng sh ngs n sh w 今改制称行省三十五 yu g ng sh ngc s m ngu zh li ng 曰工商此四民国之良 l zh x n c w ch ngb r ng w n 礼智信此五常不容紊 y u c o m c zh w bi n shu l 有草木此植物遍水陆 y u ni o sh uc d ng w n ng f i z u 有鸟兽此动物能飞走 第 17 页 共 52 页 m i sh j c li g r n su sh 麦黍稷此六谷人所食 j qu n sh c li ch r n su s 鸡犬豕此六畜人所饲 yu i j i w y q q ng j 曰哀惧爱恶欲七情俱 j h i b ic w s m su sh 及黑白此五色目所识 j x n xi nc w w ik u su h n 及辛咸此五味口所含 j x ng xi c w xi b su xi 及腥朽此五臭鼻所嗅 m sh j ny s zh n i b y n 木石金与丝竹乃八音 yu q r c s sh ngy ti o xi 曰去入此四声宜调协 f r sh nsh n r z z r s n 父而身身而子子而孙 zh xu n z ngn i ji z r n zh l n 至玄曾乃九族人之伦 第 18 页 共 52 页 f f c ngxi ng z y ud z g ng 夫妇从兄则友弟则恭 y u y p ngj n z j ngch n z zh ng 友与朋君则敬臣则忠 r n su t ngng sh x w w i b i 人所同当师叙勿违背 d xi o g ngzh s m w f zh ng 大小功至缌麻五服终 y sh sh g li y j n b j 御书数古六艺今不具 r n g ng z nj sh z ji ng shu w n 人共遵既识字讲说文 d xi o zhu nl c o j b k lu n 大小篆隶草继不可乱 j q f nd n l shu n ng zh yu n 惧其繁但略说能知原 x ji ng ji xi ng x n g m ng j d u 须讲究详训诂明句读 b y u ch xi o xu zh ngzh s sh 必有初小学终至四书 第 19 页 共 52 页 r sh pi nq n d z j sh n y n 二十篇群弟子记善言 q pi n zh ji ng d o d shu r n y 七篇止讲道德说仁义 n i k ng j zh ng b pi ny ng b y 乃孔伋中不偏庸不易 n i z ng z z xi q zh p ng zh 乃曾子自修齐至平治 xi o j ng t ngr li j ngsh k d 孝经通如六经始可读 l ch n qi h o li j ngd ng ji ng qi 礼春秋号六经当讲求 y u gu c ngy u zh u y s n y xi ng 有归藏有周易三易详 y u x n g oy u sh m ngsh zh o 有训诰有誓命书之奥 zu zh u l zh li gu nc n zh t 作周礼著六官存治体 zh l j sh sh ng y nl yu b i 注礼记述圣言礼乐备 第 20 页 共 52 页 y u y s ngh o s sh d ng f ng y ng 有雅颂号四诗当讽咏 ch n qi zu y b o bi nbi sh n 春秋作寓褒贬别善恶 y u g ng y ngy u zu sh y u g li ng 有公羊有左氏有谷梁 sh n bi n y nqi j ng x nc m xi n 善辨言求经训此莫先 xi n xi n zhu nzh sh b ish s n j ng 先贤传注疏备十三经 y u gu y h q n j ngsh sh w 有国语合群经数十五 f ng d z cu q y oj q sh 方读子撮其要记其事 y u x n y ngw n zh ng z j l o zhu ng 有荀扬文中子及老庄 d zh sh k o sh x zh zh ng sh 读诸史考世系知终始 zh hu ng d h o s n hu ngz i sh ng sh 至黄帝号三皇在上世 第 21 页 共 52 页 h o r d xi ng y x nch ng sh ng sh 号二帝相揖逊称盛世 sh ng y u t ngzh u w n w ch ng s n w ng 商有汤周文武称三王 ji ti n xi s b i z iqi n xi sh 家天下四百载迁夏社 gu h o sh ngli b i z izh zh u w ng 国号商六百载至纣亡 sh zh zh ub b i z izu ch ng ji 始诛纣八百载最长久 sh j ni nl xu n y usu d ng qi n 始纪年历宣幽遂东迁 w ng g ng zhu ch ng g n g sh ng y u shu 王纲坠逞干戈尚游说 zh ng zh n gu w b qi ngq xi ng ch 终战国五霸强七雄出 sh ji n b ngchu n r sh ch h n zh ng 始兼并传二世楚汉争 h n y ji nzh xi o p ngw ng m ng cu n 汉业建至孝平王莽篡 第 22 页 共 52 页 w i d ng h ns b i ni nzh ng y xi n 为东汉四百年终于献 zh ng h n d ngh o s n gu q li ng j n 争汉鼎号三国迄两晋 li ng ch n ch ngw i n n ch od j n l ng 梁陈承为南朝都金陵 f n d ng x y w n zh ux ng g o q 分东西宇文周兴高齐 y t y b z i chu nsh t ng x 一土宇不再传失统绪 q y sh ch su lu nchu ng gu j 起义师除隋乱创国基 s n b i z ili ng mi zh gu n i g i 三百载梁灭之国乃改 j h n zh uch ng w d iji y u y u 及汉周称五代皆有由 sh u zh u sh nsh b chu nn n b i h n 受周禅十八传南北混 ji ch ng d yu n mi j nju s ng sh 皆称帝元灭金绝宋世 第 23 页 共 52 页 ch o qi n d iji sh ni ngu zu f i 超前代九十年国祚废 qi n y n j ngsh li sh zh ch ng zh n 迁燕京十六世至崇祯 k u r l nl chu ng ch sh n q f n 寇如林李闯出神器焚 y ng j ng m ngj ng s f ngk d d ng 膺景命靖四方克大定 l qi n ji m n n f zh j ku 历乾嘉民安富治绩夸 bi n lu n q sh y ng f r o d b 变乱起始英法扰都鄙 xu n t ng ru chu n ji d m n q ng m 宣统弱传九帝满清殁 f i d zh l xi n f ji n m n gu 废帝制立宪法建民国 qu n z i z z i zh lu nzh x ng shu i 全在兹载治乱知兴衰 d y u c sh j y h n sh r 读有次史记一汉书二 第 24 页 共 52 页 gu zh s ji n zh ng j ngc n t ng ji n 国志四兼证经参通鉴 k o sh l t ng g j nru q n m 考实录通古今若亲目 x n r w izh o y s x y s 心而惟朝于斯夕于斯 sh xi ng tu g sh ng xi nsh ng q n xu 师项橐古圣贤尚勤学 d l l nb j sh xu qi q n 读鲁论彼既仕学且勤 xu zh ji nb w sh qi zh mi n 削竹简彼无书且知勉 zhu c g b b ji oz q n k 锥刺股彼不教自勤苦 r y ng xu ji su p nxu b chu 如映雪家虽贫学不辍 r gu ji osh n su l oy u k zhu 如挂角身虽劳犹苦卓 r sh q sh f f nd sh j 二十七始发愤读书籍 第 25 页 共 52 页 y u hu ch r xi o sh ngy z o s 犹悔迟尔小生宜早思 b sh rdu d t ngku du sh 八十二对大廷魁多士 zh ng ch ng y r xi o sh ngy l zh 众称异尔小生宜立志 n ng y ng sh m q su n ng f q 能咏诗泌七岁能赋棋 r n ch ng q r y u xu d ng xi o zh 人称奇尔幼学当效之 n ng bi n q nxi d o y nn ng y ng y n 能辩琴谢道韫能咏吟 qi c ng m n r n n z d ng z j ng 且聪敏尔男子当自警 f ng q su j sh n t ngzu zh ng z 方七岁举神童作正字 sh n y sh y u w i zh y ru sh 身已仕有为者亦若是 j s ch ng u b xu h w i r n 鸡司晨苟不学曷为人 第 26 页 共 52 页 f ng ni ng m r n b xu b r w 蜂酿蜜人不学不如物 zhu ng zh sh nsh ng ku ng gu xi l m n 壮致身上匡国下利民 xi n f m gu ng y qi ny y h u 显父母光于前裕于后 j n m n y ngw ji o z w i y j ng 金满赢我教子唯一经 x w y ji zh z iy mi n l 戏无益戒之哉宜勉力 第 27 页 共 52 页 三三字字经经 瘦瘦金金体体 r n zh ch x ng b n sh nx ng xi ng j nx xi ng yu n g u b ji ox ng n i qi nji o zh d ogu y zhu n x m ng m z l n ch z b xu du n j zh d u y n sh ny u y f ngji o w z m ng j y ng y ng b ji of zh gu ji o b y nsh zh du z b xu f i su y y u b xu l o h w i y b zhu b ch ng q r n b xu b zh y w i r n z f ng sh o sh q n sh y ux l y 第 28 页 共 52 页 xi ng ji l ngn ng w n x xi o y q nsu d ng zh r ng s su n ng r ng l d y zh ngy xi n zh sh u xi o t c ji n w nzh m u sh sh m u w n y r sh sh r b ib i r qi nqi n r w n s n c i zh ti n d r ns n gu ng zh r yu x ng s n g ng zh j n ch n y f z q nf f sh n yu ch n xi yu qi d ngc s sh y n b qi ng yu n n b iyu x d ngc s f ngy ng h zh ng yu shu hu m j n t c w h ng b n h sh sh g n zh ji zh gu sh r zh z zh h i 第 29 页 共 52 页 yu hu ng d or su ch nyu ch d od ng zh ng qu n ch d o xi w n nu n j w zh ng hu z i d ng b i h n y j nshu ng l g iy u g o yu nzu d h i yu ji ng h yu hu i j c s d shu zh j yu d i hu h o h ng h ngc w yu sh n zh m ng g ji zh uj n g i zh ch ng x ng sh ngs n sh w yu sh n ngyu g ng sh ngc s m ngu zh li ng yu r n y l zh x n c w ch ngb r ng w n d su sh ngy u c o m c zh w bi n shu l y u ch ng y y u ni o sh uc d ng w n ng f i z u 第 30 页 共 52 页 d o li ng sh m i sh j c li g r n su sh m ni y ngj qu n sh c li ch r n su s yu x n yu i j i w y q q ng j q ng ch hu ngj h i b ic w s m su sh su n k g nj x n xi nc w w ik u su h n sh n ji o xi ngj x ng xi c w xi b su xi p o t g m sh j ny s zh n i b y n yu p ng sh ngyu q r c s sh ngy ti o xi g o z ng z f r sh nsh n r z z r s n z z s nzh xu n z ngn i ji z r n zh l n 第 31 页 共 52 页 f z nf f c ngxi ng z y ud z g ng zh ng y u x y u y p ngj n z j ngch n z zh ng c sh y r n su t ngng sh x w w i b i zh n q shu id xi o g ngzh s m w f zh ng l yu sh y sh sh g li y j n b j w i sh xu r n g ng z nj sh z ji ng shu w n y u g w nd xi o zhu nl c o j b k lu n ru gu ng xu j q f nd n l shu n ng zh yu n f n x n m ngx ji ng ji xi ng x n g m ng j d u w i xu zh b y u ch xi o xu zh ngzh s sh 第 32 页 共 52 页 l n y zh r sh pi nq n d z j sh n y n m ng z zh q pi n zh ji ng d o d shu r n y zu zh ng y ngn i k ng j zh ng b pi ny ng b y zu d xu n i z ng z z xi q zh p ng zh zh ng sh sh xi o j ng t ngr li j ngsh k d sh sh y l ch n qi h o li j ngd ng ji ng qi y u li n sh ny u gu c ngy u zh u y s n y xi ng y u di n m y u x n g oy u sh m ngsh zh o w zh u g ngzu zh u l zh li gu nc n zh t d xi o d izh l j sh sh ng y nl yu b i 第 33 页 共 52 页 y u gu f ngy u y s ngh o s sh d ng f ng y ng sh j w ngch n qi zu y b o bi nbi sh n s n zhu n zh y u g ng y ngy u zu sh y u g li ng r y zh sh n bi n y nqi j ng x nc m xi n g sh ng zh xi n xi n zhu nzh sh b ish s n j ng zu zhu n w iy u gu y h q n j ngsh sh w j ng j m ngf ng d z cu q y oj q sh w z zh y u x n y ngw n zh ng z j l o zhu ng j ng z t ngd zh sh k o sh x zh zh ng sh z x n ngzh hu ng d h o s n hu ngz