七级哈里肯说课+课件

4.ساحارانىڭشۇبىرعانتۇيەلەرىمۇقاعاليماقاتايەۆ7-جىلدىقەكىنشىماۋسىمەكىنشىمازمۇندىقبولەك

جاڭاساباققاورالايىق!

1.تومەندەگىسۇراققاجاۋاپقايتارىڭدار.

2.تۇيەنىقالايشاقىرادى؟قالايسۋارادى؟قالايشوگەرەدى؟

قالايساۋادى؟قالايتۇرعىزادى؟مۇقاعاليماقاتايەۆ〔〕مۇقاعاليماقاتايەۆ1931-جىلى9-فەۆرالداقازاقسسر-نىڭالماتىوبىلىسىناقاراستىنارىنقولاۋدانىنىڭقاراسازدەگەنجەرىندەتۋىلىپ،1976-جىلى54جاسىندااۋىرۋدانقايتىسبولعان.قامشىسابىندايقىسقاومىرىندە،قازاقپويەزياسىنىڭالتىنقورىناءبارىنبەرگەن،ءنارىنبەرگەن،ءبىرتۋارتالانىتتىاقىن.اقىنءوزومىرىندە«قازدارقايتىپبارادى»،«جۇرەكدەمىنالعاندا»،«جىلاپقايتتىمءومىردىڭبازارىنان»،«جىلايدىجۇرەك»،«اققۋلارۇيىقتاعاندا»قاتارلىولەكجيناقتارىنسوڭعىۇرپاقتارعامۇراەتىپقالدىردى.اۆتورمەنتانىسايىقوقىتۋنىساناسىماڭىزدىءتۇيىن:اۆتورمەنتانسۋ،ولەڭدىدۇرىسوقيءبىلۋ،تىڭسوزدەردىڭماعىناسىنۇعۋ،ءارىءبىرشۋماقتىڭيدەيالىقويىنيگەرۋ.قيىنتۇيىن:ولەڭدىعىلىميتالداۋ،كوركەمدەۋامالدارىنۇيرەنۋ،اۆتوردىڭشەشەندىكسوزدەرىنزەرتتەۋ.تۇيەتۇلىگىنەقاتىستىجان–جاقتىلىءبىلىمالۋ.باستىءتۇيىن:ولەڭدەگىادەبيءبىلىمنەنپايدالاناوتىرىپءتىلبايلىعىنتوپتاۋ،سويلەۋقابىلەتىندامىتۋ.فورمۋلا-ساحارا_

الگەبرا-كەرۋەن_

سەرى_پەرى_

ارقاسىنسۇيەۋ_كران-

بايقۇس_ەكىتالايكۇندەر_

ساباقتاستاردىڭءبارىتۇسىنەالادى!جوعارداعىولەڭشۋماعىندا،اتجالىتۇيەقومىنداءوسىپءشوپكىندىكتىجەراناعا،ءتورتتۇلىكمالباعۋدىكاسىپەتكەنقازاقحالقىنىڭادەبيەتىمەنمادەنيەتى،تۇرمىس–تىرشىلىگىتۇيەتۇلىگىمەنتىعىزقاتىستىەكەندىگى«تۇيەنىڭوركەشىندەجىربوتالاپ،تۇيەنىڭبوزداۋىنانكۇيولەدى»دەگەنولەڭتارماقتارىارقىلىجاندىجەتكىزىلگەن.جوعارداعىولەڭشۋماعىندانەايتىلعان؟گرۇپپاعاءبولىنىپتالقىلاڭدار.جوعارداعىولەڭدەوتكەنزامانداعىتابيعيداقاراپايىمتۇيەتىزبەگىنەنقۇرالعانكەرۋەنمەنجاساندىكەرۋەنسالىستىرىلعان.كوشپەندىحالىقتىڭجۇرەگىنەنتەرەڭورىنالعان،دالاءيىسىاڭقىعانساحاراكەرۋەنىماداقتالعانءارىكوكتەايروپلان،سۋداپاراحودىستەتىلگەنبۇگىنگىكۇنىتۇيەنىڭورنىتومەندەپ،ادامداردىڭنازارىنانقالىپباراجاتقاندىعىنااقىننىڭ،اشىنىستىداقامىققانكوڭىلكۇيىقوسىلىپايتىلعان.تۇيەلەرالىسساپارجولدىڭباسى،(قۇمعاولاردىيەسىزقورقىلماشى؟!)تۇيەدەگەنكوتەرگىشكرانداردىڭ،كوزىءتىرىكونەءبىرفورمۋلاسى.بۇلشۋماقولەڭدەاقىنبىزگەنەنىايتادى؟سەندەرقالايويلادىڭدار؟ءوزتۇسىنىكتەرىڭدىەركىنسويلەڭدەر.ولەڭنىڭءتورتىنشىشۋماعىنداكوشى–قون،الىسساپار،كەرۋەنتاسىمالىنداجاپاكەشتەەڭبەكشىلتۇيەنىڭادامزاتقاشەكسىزپايداتيگىزگەنورنىتىمجوعارى،ىستىقتاۇلىحمالەكەندىگىايتىلعان.«تۇيەدەگەنكوتەرگىشكرانداردىڭ،كوزىءتىرىكونەءبىرفورمۋلاسى»دەيكەلىپتۇيەتۇلىگىنىڭكوشپەندىحالىقتىڭارقاسۇيەرسۇيەنىشىەكەندىگىجاندىتىلمەنبەينەلەنگەن.ەكىتالايكۇندەردەيەلەرى،ازاپسورىناتانعاتيەپەدى.اتانىناارقاسىنسۇيەپەدى،اتانبايقۇسنەسىنەسۇيەنەدى،سوندىقتانباتۇسىمەءجيىەنەدى،ساحارانىڭشۇبىرعانتۇيەلەرى.ساباقتاستار،جوعارداعىءبىرشۋماقولەڭدەقانداييدەيالىقمازمۇنايتىلعان؟ءوزسوزدەرىڭبويىنشاتۇسىنىكتەرىڭدىبايانداپبەرىڭدەر.قانە،قايسىگرۇپپاداعىساباقتاستاردىڭسويلەۋقۋاتىكۇشتىەكەن؟سالىستىرىپكورەلىك.ولەڭنىڭسوڭعىشۋماعىندا،قيىرجايلاپشەتقونعان،كوشپەندىحالىقتاردىڭقيىنقىستاۋكۇندەردەاۋىرجۇگىنتۇيەگەارتىپزاماننىڭسىندىءدارياسىنانءوتىپقات–قاباتقيىنشىلىقتىڭبەلەسىنەنتۇيەمەنبىرگەاسقانەدى.قويۇستىنەبوزتورعايجۇمىرتقالاعانجاسىلجۇرتتارعاتۇيەمەنجەتكەنەدى،العىلىمونەرباسەكەزامانىندا«ادامدارتۇيەنىەسكەرۋسىزقالدىردى»دەپايتاكەلىپءوزىنىڭتۇيەگەدەگەنجاناشىرلىق،اياۋشىلىق،قيماستىق،ۇمىتپاستىقسەزىمىنبەينەلەيدى.«سوندىقتانباتۇسىمەءجيىەنەدى،ساحارانىڭشۇبىرعانتۇيەلەرى»دەپشەكسىزباعالىويقورتادى.ءبىلىمبىلگەنسايىنقىزىق!ءبىرۇلىتتىڭتاعىدرىنءبىلىمعاناوزگەرتەالادى.ولەڭدەقاندايكوركەمدەۋامالدارىقولدانىلعان؟ساباقتاستار،ەركىنتۇردەءوزكوزقاراستارىڭدىايتىڭدار.تەكىستەنكوركەمدەۋامالدارىنىڭمىناتۇرلەرىنەمىسالكەلتىرىڭىز:تەڭەۋگە:تۇيەدەگەنكوتەرگىشكىرانداردىڭ،كوزىءتىرىكونەءبىرفورمالاسى.اسەرەلەۋگە؛تۇيەنىڭوركەشىندەجىربوتالاپ،تۇيەنىڭبوزداۋىنانكۇيەنەدى.كىمايتادىالگەبىراتۋعانجوقدەپ،وسىناۋتۇيەلەردىڭوركەشىندە.كەيىپتەۋايقىنداۋىش:نەكون،تابانىنكۇيدىرسىنورتەسىن.قايتالاۋ:تۇندەمەنىڭتۇسىمەجيىەنەدى،ساحارانىڭشۇبىرعانتۇيەلەرى.سوندىقتانبا،تۇسىمەجيىەنەدى.ساحارانىڭشۇبىرعانتۇيەلەرى.ساباقتاستار،تۇيەگەقاتىستىبىلەتىنماقال–ماتەل،اڭىز–اڭگىمە،ولەڭ،جۇمباقتارىڭبولساءوزاۋىزدارىڭنانەستىپءبارىمىزبىرلىكتەءبىلىمءلاززاتىنابولەنەيىك!كۇيلەر:<<بوزىنگەن>>،<<جەلمايا>>

اڭىز–اڭگىمەلەر:<<قابانبايدىڭاقباساتانى>>،<<اسانقايعىنىڭجەلماياسى>>،«سارىاتانزاۋزا»

ولەڭ-جىرلار:

تۇيەتۋرالىقازاقحالقىنىڭاۋىزادەبيەتىندەگىقاراولەڭدەرايتىلابەرەدى.اندەر:‹‹بوزىنگەن››ت.بجۇمباقتار:تۇيەگەقاتىستىجۇمباقتارءسوزدىڭدەۇزىنىبار،قىسقاسىبار،

كەيادامنىڭسوزگەجۇيرىكۇستاسىبار.

قاراعىم،سەنبىلمەسەڭمەنايتايىن،

تۇيەدەونەكىجىلدىڭنۇسقاسىبار.(حالىقولەڭى)

شەشىمى:قۇلاعى−تىشقان،باقايى−سيىر،تىرسەگى−بارىس،ەرنى−قويان،شوككەنى−ۇلۋ،كوزى−جىلان،ءتىسى−قوي،توبەسى−جىلقى،ءجۇنى−مەشىن،موينى−تاۋىق،تابانى−ءيت،قۇيرىعى−دوڭىز.

ءسوزدىڭدەۇزىنىبار،قىسقاسىبار،

.

كەيادامنىڭسوزگەجۇيرىكۇستاسىبار

،

قاراعىم،سەنبىلمەسەڭمەنايتايىن

تۇيەدەونەكىجىلدىڭنۇسقاسىبار.(حالىقولەڭى)

شەشىمى:قۇلاعى−تىشقان،باقايى−سيىر،تىرسەگى−بارىس،ەرنى−قويان،شوككەنى−ۇلۋ،كوزى−جىلان،ءتىسى−قوي،توبەسى−جىلقى،ءجۇنى−مەشىن،موينى−تاۋىق،تابانى−ءيت،قۇيرىعى−دوڭىز.مەناناءتىلىمدىسۇيەمىن!اناءتىلىمالتىننانداقىمبات!مايا−جالعىزوركەشتىتۇيەنىڭانالىعى.

ارۋانا−جالعىزوركەشتىتازاتۇقىمدىانالىق.

تۇمسا−العاشبوتالاعانىنگەنمەنمايا.

نار−جالعىزوركەشتىتۇيە(ەركەك،ۇرعاشىسىقامتىلادى)

نارشا−جاسنار.

ۇلەك−جالعىزوركەشتىتۇيەنىڭاتالىعى.

بۋرا−ايىرتۇيەنىڭاتالىعى.

الاشا−ىنگەنمەنجابايىتۇيەنىڭاتالىعى.

جامپوز−ىنگەنمەنبۋرانىڭتازا،اسىلتۇقىمى.

لاكىر−تازاقاندىبۋرامەنارۋانادانتۋعانۇرپاق.

الەنار−تازاقاندىۇلەكپەنارۋانانىڭۇرپاعى.

تۇيەنىتانيبىلەيىك!بىلگەنگەمارجان،بىلمەگەنگەارزان...1.<<ت